İzmir Mülteci Çalışmaları Ağı olarak düzenlediğimiz “Mülteci Kadınlar ve İstihdam” başlıklı webinar, mülteci kadınların iş gücüne katılım süreçlerinde yaşadıkları yapısal sorunları ve çözüm önerilerini ele aldı. Kayıt dışı çalışma, hak ihlalleri ve toplumsal önyargılar gibi başlıkların masaya yatırıldığı bu toplantı, mülteci kadınların ekonomik hayata katılımının önemine dair çarpıcı veriler sundu.
İstihdamda Dışlanma: Mülteci Kadınlar Hangi Sektörlerde Çalışıyor?
Suriyeli mülteci kadınların büyük bir çoğunluğu emek yoğun sektörlerde, kayıt dışı ve güvencesiz koşullarda istihdam ediliyor. Ayakkabıcılık, tekstil, mevsimlik tarım işçiliği gibi alanlar öne çıkarken, bu kadınların sosyal güvenceye erişimi son derece sınırlı. Covid-19 pandemisi bu güvencesizliği daha da derinleştirerek, istihdamda kalıcılığı tehlikeye attı.
Statü Karmaşası ve Hukuki Engeller
Türkiye’de “geçici koruma” statüsü altındaki mülteciler için istihdama erişimi kolaylaştıran etkili bir yasa henüz mevcut değil. Mevcut uygulamalar bürokratik engellerle dolu ve işverenlerin sorumlulukları netleştirilmemiş durumda. Bu da kayıt dışı istihdamın yaygınlaşmasına yol açıyor.
Nitelik Tanınmıyor: Eğitimli Kadınlar Neden Niteliksiz İşlerde?
Mülteci kadınların büyük kısmı diplomalarının ve yetkinliklerinin tanınmaması nedeniyle eğitim aldıkları alanlarda çalışamıyor. Denklik sorunu, hem yüksek vasıflı mülteci kadınların emeğini görünmez kılıyor hem de Türkiye’nin potansiyelinden yararlanamamasına neden oluyor. Bu durum, istihdam alanında bir “kaynak israfı” anlamına geliyor.
Kooperatifleşme: Dayanışma ile Güçlenmek
Webinar katılımcıları, “Birlikte Güçlüyüz” gibi kadın kooperatiflerinin yaygınlaştırılması gerektiğini vurguladı. Dayanışma temelli üretim modelleri, mülteci kadınların ekonomik hayata katılımını kolaylaştırırken sosyal entegrasyonu da destekliyor.
Ekonomik Katkı: Görünmeyeni Görmek
Mülteciler, özellikle genç ve çalışabilir nüfuslarıyla Türkiye’nin hizmet sektöründeki iş gücü ihtiyacını karşılayabilir. Artan yaşlı nüfus ve sosyal güvenlik sistemine yönelik baskılar göz önüne alındığında, mülteci kadınların üretken işlerde yer alması uzun vadeli ekonomik faydalar sağlayabilir.
